Praten met je kind over de oorlog in Oekraïne

In het leven van een kind zijn er soms momenten van stressvolle situaties die vragen kunnen oproepen bij het kind en zijn omgeving. Als kinderopvang zijn we onderdeel van deze omgeving. Op dit moment is er helaas oorlog in Oekraïne. Wat krijgen de kinderen hiervan mee en hoe ga je hier als omgeving mee om?

Onze medewerkers volgen altijd het welbevinden van de kinderen. Wij bieden ruimte om te praten en emoties te delen wanneer kinderen daar behoefte aan hebben. Voor de jongste kinderen zien we dit vooral terug in (extra) behoefte aan geborgenheid en positieve communicatie. Kinderen vanaf 4 jaar betrekken veel van de informatie die ze horen op zichzelf. Voor hen kan het helpend zijn om te luisteren naar hun verhaal en gepaste uitleg geven.

Onderstaande tips , o.a. van het Nederlands Jeugdinstituut, kunnen helpen om over oorlog of andere stressvolle situaties te praten met kinderen. De leeftijd en eigen beleving van het kind zijn daarin leidend.

Tip 1. Kijk, luister en stel vragen

Afhankelijk van de leeftijd van het kind weten kinderen dat er een oorlog gaande is. Sommigen vinden het fijn erover te praten, voor anderen is het te spannend. Denk jij dat je kind iets heeft opgevangen over het conflict tussen Rusland en Oekraïne en denk je dat het je kind bezighoudt? Begin met vragen stellen. Kijk ook goed naar je kind: denk je aan het gedrag, het lichaam of de houding te zien dat jouw kind zich zorgen maakt? Gedrag en de lichaamshouding zeggen soms meer dan duizend woorden. Het gedrag van je kind kan laten zien dat er vragen of emoties zijn waar je kind de woorden niet voor kan vinden. Bespreek dit en stel hier vragen over. Is je kind stiller of meer terughoudend dan normaal? Vraag dan bijvoorbeeld: ‘ik merk dat je wat stiller bent, wil je me vertellen waar je aan denkt?’.

Tip 2. Geef eerlijk antwoord

Wees eerlijk zonder je kind bang te maken. Heeft je kind zorgen? Geef aan dat je die zorgen begrijpt. Zeg niet dat er niets aan de hand is, maar probeer je kind gerust te stellen.
Kinderen hebben jou nodig om op te bouwen en te vertrouwen. Ze herkennen het als volwassenen zich zorgen maken, probeer dat gevoel niet op hen over te dragen. Geef antwoord op de vragen van je kind voor zover dat lukt. Je hoeft niet alle antwoorden te hebben. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik weet het ook niet, maar gelukkig zijn er hele slimme mensen die dit nu gaan aanpakken.’ Zo’n soort antwoord kan al veel rust geven. Als je kind iets wil weten over de situatie kan je ook vragen wat hij of zij zelf denkt. Er samen hardop over nadenken kan voldoende antwoord geven voor (heel) jonge kinderen.
Voor wat oudere kinderen kan het fijn zijn om op zoek te gaan naar passende informatie. Kijk bijvoorbeeld samen naar het jeugdjournaal (adviesleeftijd: vanaf 9 jaar) en praat over wat je ziet.
Zijn je kinderen wat ouder en hebben ze al eigen accounts op social media? Vraag dan wat ze zien over de situatie en of ze daar vragen over hebben. Kijk ook eens samen naar die berichten en praat over wat jullie zien.

Tip 3. Sluit aan bij wat kinderen zelf willen weten en houd je antwoord kort

De vragen van je kind moeten leidend zijn in de gesprekken, en niet de zorgen of gesprekken van de ouders. Blijf met je antwoord zo dicht mogelijk bij de vraag van je kind. Zorg dat je niet teveel extra informatie toevoegt. En zorg dat je antwoord past bij de leeftijd en het karakter van je kind.
Vraag na je uitleg of jouw antwoord voldoende is. Bijvoorbeeld: ‘Heb je daar nog meer vragen over?’ Sluit het gesprek af met een opmerking als: ‘We kunnen er altijd nog een keer verder over praten’, zodat jouw kind weet dat het altijd bij jou terug mag komen met vragen.

Tip 4. Blijf erover praten

De situatie verandert snel. De vragen en zorgen van jouw kind daardoor misschien ook. Blijf daarom in gesprek, zodat je weet wat er in je kind omgaat. Je hoeft er niet speciaal voor te gaan zitten. Kies liever een spontaan moment, bijvoorbeeld wanneer jullie samen de tafel dekken, of knoop een gesprekje aan als je kind jou een vraag stelt.

Wees je ervan bewust dat kinderen vaak automatisch meeluisteren met gesprekken tussen volwassenen. Of ze luisteren en kijken mee met het journaal voor volwassenen. Hierdoor kan jouw kind dingen opvangen die extra zorgen geven. Het krijgt misschien meer informatie dan het begrijpt of aankan. Let hier bewust op. Jij weet wat jouw kind aankan.

Bron: www.nji.nl